Mình sống trong một căn chung cư, không quá rộng nhưng đủ để mình theo đuổi đam mê trồng cây. Cây trong nhà, cây ban công có đủ cả. Mình đã viết rất nhiều bài về trồng cây ban công, xương rồng sen đá hay hương thảo… Bài viết này mình xin chia sẻ về cây trong nhà (indoor plant) nhé.
Trước khi nói về cây trong nhà, mình xin phép không đề cập về các vấn đề cây phong thuỷ vì qua điểm của mình về cây phong thuỷ rất đơn giản, cây chỉ cần đẹp, phát triển tốt là đã tạo ra phong thuỷ tốt cho ngôi nhà rồi.
Note này mình chỉ nói tới những vấn đề đáng quan tâm nhất của indoor plant và chia sẻ những tips liên quan để bạn có thể hiểu thêm và trồng cây phát triển tốt nhất.
Indoor Plant – Cây trong nhà là gì?
Cây trong nhà bắt đầu từ nhu cầu trồng cây bên trong ngôi nhà, để giúp không gian ngôi nhà mát mẻ và trong lành hơn. Bản chất của cây trong nhà là những cây sống được ở trong bóng râm, thiếu nắng. Trong tự nhiên những cây này có thể sống ở tầng thấp của hệ sinh thái, bên dưới các tán cây lớn trong điều kiện không có ánh nắng.
Nhưng trồng cây trong nhà đâu chỉ sống thiếu nắng thôi là đủ, còn rất nhiều yếu tố như: chênh lệch nhiệt độ (do máy lạnh), độ ẩm, độ thông thoáng… Nói chung là rất nhiều, mình sẽ cố gắng nói hết trong bài nhé.
Những loại cây trong nhà thường gặp
Vì cây trong nhà quá đa dạng, có quá nhiều họ, mỗi họ lại có nhiều dòng khác nhau nên mình xin phép chia cây trong nhà ra làm 2 loại: cây thân thảo & cây thân gỗ. Tất nhiên 2 phân loại này sẽ có những đặc tính khác nhau.
Cây thân gỗ để trong nhà thường gặp như: Cây Kim Ngân, Bàng Singapore, Hạnh Phúc, Ngũ Gia Bì, Phát Tài núi… đặc điểm chung của phân loại này là mặc dù để trong nhà được nhưng không thể sống thiếu sáng, thường phải đặt cạnh cửa sổ hoặc sảnh hoặc thậm chí là ban công. Tác dụng chủ yếu như một đồ decor làm đẹp cho ngôi nhà.
Cây thân thảo để trong nhà: thì rất đa dạng, vì trong tự nhiên nhóm cây này chính là nhóm cây ở tầng thấp, sống được thiếu nắng và thậm chí thiếu sáng. Nhóm này có thể kể tới: Trầu bà, Kim Tiền, Lưỡi hổ, Lan ý, Vạn lộc, Ngọc ngân…vv. Nhóm này tuỳ từng cây nhưng đa số đều có thể sống ở môi trường ánh sáng yếu, ánh sáng huỳnh quang và thường có tác dụng lọc không khí tốt.
Cách chăm sóc cây trong nhà
Mình luôn nhấn mạnh vấn đề này trong mỗi bài viết về chăm sóc cây, để một cây sống tốt cần có 04 yếu tố: chất lượng cây, môi trường, giá thể & cách chăm sóc. Tạm gác phần chất lượng cây ở đây, mình sẽ trở lại phần này sau.
1, Bắt đầu với môi trường trồng cây trước nhé: đa số nhà phố, chung cư, đều có đặc điểm chung là diện tích không lớn, kín, ánh sáng tự nhiên đa phần từ cửa sổ/ ban công.. Vì thế đối với những nhà có diện tích nhỏ, kín khí và ít ánh sáng tự nhiên các bạn nên chọn những loại cây thân thảo: trầu bà, kim tiền..
Đối với những cân nhà rộng hơn, độ thông thoáng và ánh sáng tốt bạn có thể thoải mái trồng các loại thân gỗ như bàng singapore, ngũ gia bì… nhưng cần lưu ý là nên đặt ở gần chỗ có nguồn sáng tự nhiên (cửa sổ/ ban công) để cây có thể phát triển tốt nhất nhé.
2, Tiếp đến với Giá thể: Mình có một nỗi niềm luôn muốn nói là các bạn có thể mua cây vài trăm ngàn trở lên, thêm cả chậu nữa cũng không rẻ, nhưng lại đặc biệt không bao giờ để ý tới đất trồng, người bán họ muốn trồng gì thì trồng. Nhưng tới lúc chết thì thường nghĩ do cây có vấn đề.
Không phải do cây, mình nghĩ rằng trên 50% cây chết là do giá thể quá tệ, thường người bán trồng thẳng “đất sạch” để vừa tiết kiện thời gian vừa tiết kiệm tiền bạc. Đúng rồi đấy, loại đất đen đen mà cầm tay bóp nó sẽ vón thành cục như năm xôi ấy, loại này cực bí rễ và nhất là với những người hay tưới thì chỉ dăm bữa nửa tháng là cây sẽ chết úng.
Ở Joy của mình, 100% cây được trồng vào chậu giao cho khách đều dùng giá thể là hỗn hợp của: Đất thịt, Perlite, pumice, peatmoss và phân trùn quế. Luôn đảm bảo giá thể thoáng khí và dinh dưỡng để cây có thể phát triển bộ rễ.
Đối với các bạn muốn tự làm giá với những vật liệu dễ tìm, đây là các thành phần: Đất, trấu hun nguyên vỏ, sỉ than đập thành viên nhỏ và phân hữu cơ (phân bò, gà, trùn quế đều được). Tỉ lệ các thành phần thì phụ thuộc vào độ chăm chỉ của các bạn: tưới mỗi ngày thì nên dùng sỉ than và trấu hun nhiều (50%), để thoát nước tốt. Tưới ít 2 – 3 ngày/ lần thì giảm sỉ than xuống nhé.
3, Cuối cùng là chăm sóc cây: Khi giá thể đã tốt, các bạn chỉ cần lưu ý lâu lâu 2-3 tháng thêm chút phân bón, có thể dùng phân tan chậm hoặc thêm phân hữu cơ (loại nào không mùi ý, để trong nhà có mùi ghê lắm). Và đặc biệt lưu ý, cây trong nhà thường bị lệch vì hướng sáng nên bạn nhớ xoay chậu đều đặn để cây phát triển tốt nhé.
Việc tưới nước cũng rất quan trọng, mình gặp nhiều trường hợp khách để cây trong nhà không dám tưới nhiều sợ nước chảy ra nhà. Nhưng chính vì thế mà chỉ tầng rễ gần mặt đất có nước, tầng rễ dưới cùng khô và mục dần. Vì thế trồng cây trong nhà bạn rất cần có đĩa lót, tưới cho nước rỉ ra đĩa lót mới được.
Hoặc như mình thì cứ mấy hôm lại mang ra ban công một lần, tưới đậm cho nước chảy ra khỏi đáy thành dòng, để một ngày cho đáy chậu khô rồi mới mang vào nhà. Vậy mới đủ nước để cho cả bộ rễ của cây phát triển được.
Dưới đây mình xin đính kèm bảng hướng dẫn về ánh sáng & lượng nước cho từng loại cây theo kinh nghiệm đúc kết nhiều năm của mình. Các bạn theo dõi nhé:
Chọn cây trong nhà như thế nào?
Trở lại phần chọn cây mình dừng ở trên, để chọn được cây tốt mình nên quan tâm tới 2 yếu tố: Lá có sâu bệnh, héo úa gì không? Vì giống như con người, ốm đau mệt mỏi sẽ thể hiện ra ngoài, cây cũng thế. Nên chọn cây có là đẹp, đều và đúng với màu sắc đặc trưng của nó.
Yếu tố nữa là bộ rễ có tốt không, vì đôi lúc cây rất tươi nhưng có thể do được dùng thuốc để phát triển phần thân và lá, rễ lại rất kém. Kinh nghiệm của mình là bạn cầm thân cây nâng lên, nâng được cả bầu đất mà không bị rơi bầu đất là cây đã có bộ rễ tốt.
Tuy nhiên chọn cây trong nhà, thì còn một việc quan trọng cần nói nữa: Chọn cây cho các phòng.
- Cây cho phòng khách: Phòng khách thường sẽ có ánh sáng tốt, tuỳ vào decor mà bạn có thể chọn các loại sau: Kim Tiền, Kim Ngân, Bàng Sing, Cây Hạnh Phúc, Monstera… cho phù hợp
- Cây cho phòng bếp: Phòng bếp thường kín, nóng & nhiều mùi do nấu nướng. Bạn nên chọn những loại có khả năng lọc không khí và khử mùi tốt như: Trầu Bà cột, Lưỡi hổ, Kim Tiền…
- Phòng ngủ: trước tiên nếu phòng ngủ không có ánh sáng tự nhiên chiếu vào tốt nhất bạn không nên trồng cây. Nếu điều kiện ánh sáng cho phép, bạn nên trồng những loại sau: Lưỡi hổ, Trầu Bà, Lan ý…
- Phòng vệ sinh: hơi lạ nhỉ, nhưng có người quan tâm đấy. Giống phòng ngủ, phòng vệ sinh cũng cần có ánh sáng tự nhiên. Những cây bạn nên chọn là: Lan Chi, Trầu Bà, Lan ý, Lưỡi Hổ
Các bệnh và vấn đề thường gặp của cây trong nhà
Các bệnh thường gặp của cây trong nhà:
Bệnh nấm:
- Ở trong môi trường sử dụng máy lạnh, cây để trong nhà rất dễ bị nấm do chênh lệnh nhiệt độ: lúc bật điều hoà thì lạnh & khô, tắt điều hoà đi thì nóng ẩm
- Cách khắc phục: thường xuyên mở cửa phòng cho thông thoáng, điều kiện cho phép thì 2-3 ngày cho cây ra chỗ thoáng một lần
Bệnh rệp:
- Điều kiện phát triển nấm cũng là điều kiện tốt để phát triển rệp, loại rệp thường gặp là rệp sáp trắng, phát triển bu kín thân, cành & lá
- Cách khắc phục: Cây bị rệp cần cho ra ngoài, xịt nước hoặc dùng khăn lau hết rệp. Đối với trường hợp nặng có thể dụng thuốc trị rệp
Mềm lá:
- Hay gặp ở cây thân thảo, thân, lá bị mềm và ngả nghiêng. Thường là do thiếu nước vì các bạn không dám tưới nhiều sợ nước ngập ra nhà
- Cách khắc phục: Tưới nhiều hơn hoặc mang ra ban công tưới đậm cho nước chảy ra ngoài, hôm sau mang vào nhà lại
Đen thân:
- Nói chung đây là án tử của cây rồi, tình hình chung là đen thân rồi lan rộng ra lên cành & lá có nghĩa là bộ rễ đã úng, hỏng rồi
- Cách khắc phục: Phải mua cây mới thôi và lần sau chú ý chọn giá thể tốt hơn hoặc bớt tưới lại nha
Tóm lại về chăm sóc cây trong nhà: quan trọng nhất là ánh sáng và giá thể. Cây cần ánh sáng nên hãy chọn chỗ đặt có ánh sáng phù hợp để cây có thể phát triển được và hãy dùng giá thể tốt một chút xíu vì mua cây cũng đã không rẻ rồi, thêm vài chục ngàn không đáng bao nhiêu.
Mình thì cứ mỗi 3 ngày lại đẩy cây ra ban công vào buổi sáng, buổi tối kéo cây vào nên cây lúc nào cũng tươi tốt. Bây giờ trang thiết bị phục vụ mình nhiều lắm, bạn thử tìm hiểu đế bánh xe đặt chậu cây xem sao.
