Nhiều năm kinh doanh cây cảnh và phát triển dịch vụ thiết kế, trồng cây ban công, mình thấy rằng có quá nhiều thứ trên internet về trồng cây ban công chưa được viết đủ, thậm chí viết chưa chính xác. Vì thế, mình viết note này để dành cho những người bạn, những khách hàng của Joy và cả những đơn vị kinh doanh khác đang quan tâm tới việc trồng cây ban công.
Trồng cây ban công, điều quan trọng nhất:
Đối với mình, điều quan trọng nhất khi trồng cây chứ không chỉ trồng ban công là: cây phải khoẻ mạnh, phát triển tối đa và thể hiện được những giá trị của cây đó. Ví dụ: cây chơi hoa thì phải ra hoa, kiểng lá thì lá phải đẹp, cây ăn trái & gia vị thì phải sử dụng được…
Vậy làm thế nào để cây có thể phát triển tốt nhất, cụ thể là với điều kiện trồng ở ban công? Nếu các bạn đã theo dõi nhiều bài viết của Joy Garden, có 4 tiêu chí để một cây có thể phát triển tốt: Giống cây tốt, môi trường, giá thể và cách chăm sóc. Về phần giống cây tốt, các bạn có thể tìm hiểu được cách lựa cây tốt Joy đã chia sẻ tại đây.
Môi trường trồng cây
Mình bắt đầu từ môi trường trồng cây nhé, đối với trồng cây ban công thì yếu tố môi trường là yếu tố quan trọng nhất, vì mỗi ban công có một đặc thù riêng, nên chọn cây ngoài giống tốt ra thì đặc tính của cây cũng phải phù hợp với những môi trường đó. Cụ thể:
- Ban công hướng Đông: Là hướng có nắng buổi sáng tới trưa, là loại nắng rất tốt nên bạn có thể trồng được hầu hết các loại cây kiểng có hoa, các loại kiểng lá cần lên màu, xương rồng và sen đá…
- Ban công hướng Nam và Bắc: 2 hướng này gần như không có một chút nắng nào trong ngày, không có nắng thì hoa không thể nở, vì thế ban công hướng hai hướng này chỉ phù hợp với các loại kiểng lá
- Ban công hướng Tây: Với đặc thù nắng gắt từ giữa trưa tới tận hoàng hôn, ban công hướng Tây cần phải có cây chịu nắng tốt như các cây họ cau, cây họ tre hay xương rồng và sen đá…
- Các ban công chếch hướng như Đông Bắc, Tây Nam… thì mình có thể căn các vị trí nắng theo từng góc của ban công để đặt cây. Những ban công dạng này có thể chơi đa dạng cây hơn
Giá thể cho cây ban công
Tại sao giá thể lại rất quan trọng với cây thì Joy đã có rất nhiều bài viết rồi, về cơ bản mỗi loại cây đều cần một loại giá thể phù hợp. Ví dụ xương rồng sen đá thì cần giá thể thoáng & thoát nước tốt, một vài loại cây thì cần giá thể thoáng nhưng có khả năng ngậm nước… Ngoài ra vì yếu tố đặc thù của từng hướng ban công bạn cũng phải điều chỉnh giá thể phù hợp.
- Các ban công hướng Đông và Tây ngoài giá thể phù hợp, đôi lúc bạn cần phủ một chút sơ dừa, vỏ dừa, mùn… lên mặt để giữ ẩm cho đất tránh bay hơi vì nắng nóng sẽ làm hơi nước bay rất nhanh, nếu không kịp tưới cây có thể sẽ chết khô
- Các ban công hướng Nam & Bắc không có nắng vì thế nước sẽ chậm bốc hơi hơn rất nhiều, vì thế cần làm giá thể thoáng bề mặt để rễ không bị bí hơi vì quá nhiều nước
Đấy là chưa kể tới việc mình đã gặp nhiều trường hợp khách mua cây ở những nơi không uy tín (hoặc người bán cũng không biết), cây được trồng 100% bằng “đất sạch” hoặc tệ hơn còn trộn “đất sạch” với trấu đốt, khiến giá thể đã bí lại càng bí hơn. Cây thối rễ, rễ không phát triển, cây còi cọc, lâu ngày đất bị nén chặt khiến rễ không có khả năng phát triển dẫn đến cây chết phải thay toàn bộ.
Ngoài ra, phải kể đến những ca khó đỡ như: xương rồng, sen đá trồng với giá thể “thần thánh” ở trên, cây được một vài tuần là ngắc ngoải sắp chết, thay giá thể mới cũng không sống được nữa vì rễ đã hỏng hết, bỏ thì lại thương. Thật đáng sợ.
Cách chăm sóc cây Ban công
Chăm sóc cây ban công đương nhiên phải có kỹ thuật riêng, quan trọng nhất trong đó phải kể là kỹ thuật: xoay chậu. Cây xanh nào cũng thế, đều có xu hướng phát triển theo hướng ánh sáng, do đó nếu bạn đặt ở ban công bất kể hướng nào, một thời gian cây sẽ bị phát triển lệch về phía có nhiều sáng hơn.
Vì thế, cần chú ý xuay chậu đều đặn để cây phát triển cân đối. Bao lâu quay một lần thì tuỳ vào từng loại cây, loại chậu mà đúc kết ra kinh nghiệm thôi ạ. Quan trọng là phù hợp với sức khoẻ của người quay nữa, chậu to quá mà ngày nào cũng quay thì rất căng. Bạn có thể tham khảo các sản phẩm đế chậu cây bánh xe sẽ giúp việc này dễ dàng hơn đó.
Bên cạnh đó, còn có vấn đề tưới nước và bón phân cũng rất đáng lưu ý, ví dụ hướng Đông và Tây thì thường mình đều khuyên khách tưới mỗi ngày (với điều kiện giá thể tốt nhé, giá thể bí hơi, thoát nước kém tưới nhiều là chết cây nhanh lắm đó). Ban công hướng Nam và Bắc thì tưới ít hơn, 2 đến 3 ngày một lần.
Bón phân cũng tuỳ vào từng loại cây nữa, Hoa Hồng thì nên thúc phân đều đặn sau mỗi vụ hoa, xương rồng sen đá thì cần ít dinh dưỡng nên 2-3 tháng mới thêm phân bón một lần, kiểng lá thì lại rất cần phân lá để cây mượt mà và đẹp hơn.
Giờ mình sẽ hướng dẫn các bạn cách chọn cây phù hợp với ban công theo từng hướng nhé, nói tổng quan thôi vì bài cũng dài lắm rồi. Chi tiết thì sẽ có các bài viết riêng cho mỗi hướng, mình có chỉ dẫn ở bên dưới luôn:
Ban công hướng Đông:
“Đủ nắng hoa sẽ nở, đủ yêu thương hạnh phúc sẽ đong đầy”, đây không chỉ là một câu ngôn tình đâu, rất khoa học đấy. Đặc quyền của ban công hướng Đông là có thể trồng được gần như tất cả các loại cây có hoa: hoa Hồng, Dạ Yến Thảo, Dừa Cạn… hay các loại cây “khó ưa” cần nắng nhẹ như: Hương Thảo, Xạ Hương, Cooperi… hoặc các loại cây ăn trái.
Ban công hướng Nam & Bắc:
Quá dễ dàng nếu bạn không cần cây có hoa (vì muốn trồng hoa cũng không được), bạn có thể trồng các loại kiểng lá thân thảo như: Vạn lộc, các loại cây họ Trầu bà, họ Dáy, Monstera… Bàng Singapore cũng có thể trồng nhưng cây sẽ vươn cao rất nhanh vì thiếu nắng.
Ban công hướng Tây:
Hướng này cần các siêu nhân trong làng cây, chịu nắng nóng tốt mà vẫn có thể ra hoa như: Trang leo (hoa Giun), bông Giấy… hay các loại họ tre, họ cau & xương rồng sen đá mình đã kể phía trên. Nhớ là cây trồng hướng này đặc biệt phải tưới nước đều đặn nha.
Mình muốn viết bài ngắn cho dễ đọc mà nội dung này khó viết ngắn quá nên tóm lại vậy nè: Trồng & chọn cây cho ban công quan trọng nhất vẫn là cây phù hợp với hướng nhà bạn nhé, đừng ham cây đẹp, cây theo mệnh hay cái gì đó mà chọn những cây không phù hợp với hướng để rồi cây héo, cây chết, cây ngắc ngoải thì… buồn lắm.
